Thừa nhận thực tế các khách hàng làm việc ở các doanh nghiệp tư nhân rất khó tiếp cận nguồn vốn vay 30.000 tỷ, một nhân viên bất động sản cho hay, ngân hàng chỉ thích cho “người nhà nước” vay vì được “nắm đằng chuôi” khi người vay cam kết ủy quyền cho cơ quan tự trích các khoản thu nhập của người vay để trả nợ. Vật lộn gần 2 tháng với hàng loạt giấy tờ sao kê, xác nhận... nhưng anh Luyện - Tổng Gíam đốc Công ty địa ốc alibaba vẫn chưa được ngân hàng chấp nhận hồ sơ vay vốn. Anh Luyện kể, lúc đầu anh xin xác nhận của phường về thực trạng nhà ở, phường nói họ chỉ xác nhận cho người có hộ khẩu thường trú, không xác nhận cho sổ hộ khẩu tạm trú (dù đã 2 năm) của vợ chồng anh.


Sau vài lần chạy qua chạy lại phường để “khiếu kiện”, anh đã xin được xác nhận của phường và vội mang hồ sơ đến nộp cho ngân hàng. Nhưng chỉ sau một ngày tiếp nhận hồ sơ, phía ngân hàng đã hồi âm: Vợ chồng anh đều làm tư nhân nên hồ sơ không đủ điều kiện, cần thêm tài sản thế chấp. Gần 1 tháng nay, chị H.L chủ dự án long phước đau đầu tìm “cửa” vay vốn ưu đãi từ gói 30.000 tỷ để mua căn hộ 53m2 ở chung cư Kim Văn - Kim Lũ. Hơn 10 năm lập gia đình, chị cùng chồng (công tác tại một viện nghiên cứu) và 2 con trai vẫn phải bỏ ra số tiền 3 triệu đồng/tháng để thuê một căn chung cư mini chưa đầy 30m2 ở Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy). Chị chia sẻ, cái khó nhất trong “hành trình” xin vay vốn mua nhà của vợ chồng chị là chứng minh thu nhập.

Nhiều cổ đông CTCP Thế kỷ 21 cũng đề nghị HĐQT và Ban điều hành dừng mở rộng dự án mở rộng Khu du lịch Mỏm Đá Chim tại tỉnh Bình Thuận và tìm cách chuyển nhượng toàn bộ dự án này với mức giá là 6 triệu USD. Lý do là do khu du lịch này bị lỗ gần 4,8 tỉ đồng trong năm 2013 sau khi lỗ 742 triệu đồng trong năm 2012 và chưa thấy triển vọng gì sáng sủa ở dự án này. Được biết, Cty còn lên kế hoạch chuyển nhượng một loạt dự án khác trong năm nay.

Thê thảm hơn, có trường hợp chủ đầu tư phải “bán lúa non” với giá “lỗ nặng” để thu hồi vốn. Điển hình là việc chuyển nhượng lại dự án Intresco Tower dưới giá trị sổ sách, dẫn đến việc lỗ nặng trong quý IV và cả năm 2013 cho chủ đầu tư là CTCP đầu tư kinh doanh nhà - Intresco (mã ITC). Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý IV năm 2013 của ITC, trong quý IV/2013, ITC chỉ đạt 41,32 tỉ đồng doanh thu thuần, giảm 25% so với quý IV/2012.

Thừa nhận thực tế các khách hàng làm việc ở các doanh nghiệp tư nhân rất khó tiếp cận nguồn vốn vay 30.000 tỷ, một nhân viên bất động sản cho hay, ngân hàng chỉ thích cho “người nhà nước” vay vì được “nắm đằng chuôi” khi người vay cam kết ủy quyền cho cơ quan tự trích các khoản thu nhập của người vay để trả nợ; nếu người vay thôi việc, cơ quan sẽ giữ lại toàn bộ thu nhập khi thôi việc để trích trả nợ khoản vay cho ngân hàng. Do đó, các khách hàng cá nhân muốn vay gói 30.000 tỷ thường tìm cách gia tăng thời hạn hợp đồng lao động và tăng khống mức lương thực tế lên rất cao để lấy được lòng tin của ngân hàng, song cũng vẫn khó.

Cán bộ tín dụng một ngân hàng thương mại, chia sẻ với PV, mặc dù ngân hàng không có văn bản chính thức nào “phân biệt đối xử”, song trên thực tế, không chỉ với gói 30.000 tỷ đồng, mà một số chương trình cho vay tiêu dùng khác, bộ phận tín dụng cũng có tâm lý “ngại” khách hàng làm ở khu vực ngoài Nhà nước, nhất là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa. Lý do, các doanh nghiệp loại hình đó nhiều rủi ro, thu nhập không ổn định, thậm chí nay hoạt động, mai có thể phá sản. Chưa kể, một số doanh nghiệp sẵn sàng xác nhận “vống” thu nhập cho nhân viên, do vậy, rủi ro trả nợ gia tăng. “Chúng tôi yên tâm nhất là cho vay công an, quân đội, tính ổn định cao, thu nhập đảm bảo gia tăng”, cán bộ tín dụng nói.

Mới đây, Cty CP phát triển hạ tầng và BĐS Thái Bình Dương (PPI) đã ký hợp tác đầu tư dự án Water Garden (Khu dân cư phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TPHCM) với Tập đoàn Đất Xanh. Theo thỏa thuận, PPI sẽ hoàn thành thủ tục pháp lý, giải phóng mặt bằng và chuyển nhượng cho Đất Xanh dự án gắn liền với quyền sử dụng đất xây dựng chung cư có diện tích gần 2,1ha có giá trị chuyển nhượng khoảng 90 tỉ đồng. Với việc chuyển nhượng này, PPI đang thực hiện kế hoạch cơ cấu tài chính, giảm dư nợ để làm mạnh nền tài chính của DN. Trước đó, từ giữa năm 2013, PPI đã đánh tiếng về việc muốn tìm đối tác để chuyển nhượng các dự án tại Thủ Đức do đơn vị này làm chủ đầu tư. Nhưng đến nay, PPI mới tìm được đối tác.

Tuy doanh thu tăng trưởng tốt, nhưng ITC báo lỗ ròng 266,42 tỉ đồng trong quý IV (cùng kỳ lãi 8,6 tỉ đồng), nâng tổng số lỗ ròng lũy kế cả năm 2013 lên 291,17 tỉ đồng (năm 2012 lãi gần 7 tỉ đồng). Nguyên nhân lỗ do ITC giải trình là do trích lập dự phòng giảm giá dự án Intresco Tower lên tới 240,9 tỉ đồng. Được biết, ITC vừa quyết định chuyển nhượng lại Dự án Intresco Tower dưới giá trị sổ sách, dẫn đến việc lỗ nặng trong quý IV và cả năm 2013.

Khi thị trường còn ở đỉnh cao, nhiều DN vốn tự có rất ít nhưng lại sử dụng nợ vay nhiều để đầu tư hàng loạt dự án. Khi thị trường rơi vào suy thoái, không ít DN thiếu vốn trầm trọng, cộng thêm áp lực ngân hàng xiết nợ càng khiến DN khát vốn. Do đó, để giảm áp lực trả nợ cũng như chi phí lãi vay, chỉ còn cách chấp nhận giảm giá bán, chuyển nhượng, sáp nhập hoặc kêu gọi hợp tác đầu tư dự án.